Türkiye'de bir ilk; kediler için, "online kan bankası" oluşturuldu

Kent merkezindeki kliniğinde yaklaşık 12 yıldır kedilerde görülen hastalıkların tedavisiyle ilgilenen Özmen, acil durumlarda uygun kan ihtiyacının hızlı şekilde karşılanmasına yönelik çevrim içi veri tabanı oluşturmak için proje geliştirdi.

Özmen, kliniğe getirilen ve hızlı test kitleriyle kan gruplarını belirlediği yaklaşık 100 kedinin verilerini, "online kan bankası"na işledi.

Kedilerin kan gruplarının yanı sıra yaş, ırk, kilo ve aşı durumlarını sisteme giren Özmen,  hayvanlar için ulusal bir kan bankası bulunmayışının önemli bir eksiklik olduğunu söyledi. Özmen, bu durum sadece fiziki şartların yetersizliğinden değil, evcil hayvanlarda kan gruplarının hızlı ve pratik şekilde belirlenemiyor olmasından da kaynaklandığına dikkati çekti.

Evcil hayvanların kan grubu tayininde daha çok, "cross match (çapraz eşleme)" denilen bir yöntemin kullanıldığını anlatan Özmen, "Fakat bu yöntemle A, B kan grubu şeklinde değil de şu kedinin kanı bu kediye uyuyor mu şeklinde uygunluk şartı aranıyordu. Bunu ilk eşleştirmede de bulabiliyorsunuz, beşinci altıncı eşleştirmede de. Dolayısıyla çok ciddi bir zaman kaybına yol açıyor" diye konuştu.

Proje sayesinde uygun kan 5-10 dakika içinde bulunacak

Özmen, hızlı kitlerle kan grubunun anında belirleyip bilgileri, "online kan bankası"na aktardıklarını belirterek, şunları kaydetti:

"Kan nakli birçok durumda ihtiyaç olabiliyor. Genellikle travma, trafik kazası, yüksekten düşme ve enfeksiyon hastalıklarında acil kan nakline ihtiyaç olabiliyor. Bu yöntemle online kan bankasında, daha önce kan gruplarını tayin ettiğimiz kediler listesi hazır bulunacak. Çapraz eşleştirme dediğimiz testin süresi 3 saat sürüyor ama online kan bankası sayesinde bu süre 5-10 dakikaya iniyor."

Kedilerde kan gruplarının genel olarak A, B ve AB şeklinde olduğunu aktaran Özmen, ancak çoğu kişinin, bu kitlerin kliniklerde yaygın olarak kullanılmaması nedeniyle kedisinin aşı programını, enzim, hormon ve enfeksiyon değerlerini bildiği halde kan grubunu bilmediğine dikkati çekti.

Özmen, projenin köpeklerde de uygulanabileceğini fakat köpeklerde kan gruplarının alt parametrelerinin biraz daha yaygın olduğunu söyledi.

"En yakın donöre ulaşabilecek"

Sivas Veteriner Hekimler Odası Başkanı Ahmet Koçak ise Özmen'in geliştirdiği projeyi desteklediklerini ve kent geneline yayacaklarını ifade ederek, "Veteriner hekimlerimiz, bu proje sayesinde acil durumlarda sistemin veri tabanına işleyeceğimiz bilgilere bakarak en yakın donöre ulaşabilecek. Bu uygulamanın Türkiye'de bir ilk olduğunu hatırlatmak isterim. İnşallah bundan sonra örnek bir proje olarak Türkiye'nin her yerinde kullanılır" dedi.

Klinikte kedisinin kan grubunu belirleyen Melike Dur da acil durumlarda gerekli kan ihtiyacına anında ulaştıracak projeyi çok yararlı bulduğunu kaydetti. (AA)