TMO'nun raporuna göre bu yıl hububatta tehlike çanları çalıyor

Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO), 22 Ocak Cuma günü yapılan 400 bin ton ekmeklik buğday ithalat ihalesinde tekliflerin hepsinin kabul edilmediğini dörtte birinin satın alındığını açıkladı. Açıklamada, piyasalara müdahale edecek ve her türlü spekülatif hareketleri önleyecek yeterli buğday stoku olduğu ifade edildi. Ancak, TMO’nun son raporuna göre bu sezon ekim, gereken düzeyin altında gelişiyor.

TMO, ayrıca, dokuz ay önce yerli buğday için açıklanan fiyatın o dönemki dünya fiyatlarının ton başına 20 dolar üstünde olduğu vurgulanan açıklamada elinde buğday olan üreticinin bugünkü fiyatlarla sattığı belirtildi.

Toprak Mahsulleri Ofisi'nin açıklaması şöyle:

"Kurumumuzca, 22 Ocak 2021 tarihinde gerçekleştirilen ekmeklik buğday ithalatı ihalesinde 400 bin tonluk tekliflerin tamamı kabul edilmemiş yalnızca dörtte biri kadar bir miktar satın alınmıştır. Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) hububat piyasalarında düzenleyici kurum olarak kamu hizmeti yürütmektedir. Bu görevi yürütürken en önemli düzenleme aracı stoklarındaki ürünlerdir. TMO stokları, piyasadaki spekülatif hareketlerin önüne geçilmesi anlamında sigorta görevi görmektedir.

TMO: Yeni sezona rahatlıkla yetecek miktarda stok mevcut

TMO, öncelikle üreticilerimizden yaptığı iç alımlarla stoklarını oluşturmakta ardından ihtiyaç duyulması durumunda dış alım yolu ile stoklarını takviye etmektedir. Nitekim 2020/21 sezonunda hasat öncesinde 4 Mayıs tarihinde alım fiyatlarımız açıklanmış ve iç alımlarımız gerçekleştirilmiştir. Ardından farklı zamanlarda yapılan bir dizi dış alım ile stoklarımızın takviyesi yapılmıştır. TMO’nun alım fiyatı ve ithalat bağlantı fiyatı arasındaki ilişki zaman zaman gündeme getirilmekte ve kamuoyunda yanlış bir algıya neden olunmaktadır. TMO fiyat açıkladığı dönemde, alım fiyatları dünya fiyatlarının yaklaşık 20 $/ton üzerinde gerçekleşmiştir. Fiyatımızın açıklandığı dönemden bu yana yaklaşık dokuz ay geçmiştir. O dönem geçerli olan piyasa fiyatları bugün buğdayda 2.100-2.200 TL/ton seviyesinde seyretmektedir. Elinde hala ürün olan üreticimiz varsa bugün bu fiyatlardan ürününü pazarlayabilmektedir.

TMO’nun yeni sezona kadar rahatlıkla yetecek miktarda stoku mevcuttur. Gerek iç alım gerek sezon içerisinde yaptığı ithalatlarla stoklarını belirli bir seviyeye getirmiş, sektörün ihtiyacını karşılamaktadır."

TMO'nun raporuna göre bu yıl hububatta tehlike çanları çalıyor

Diğer yandan, Toprak Mahsulleri Ofisi'nin (TMO) “Hububat ve Bakliyatta Yağış, Ekiliş ve Gelişim Analizi” raporuna göre Türkiye için bu yıl hububatta tehlike çanları çalıyor. Geçen hafta yayınlanan rapora göre Türkiye'de 1 Ekim-31 Aralık 2020 döneminde yağışlarda normaline göre yüzde 48, geçen yıla göre yüzde 34 azalma oldu.

Sözcü gazetesinin derlediği habere göre, raporda Türkiye buğday ekilişinin yüzde 38'inin yapıldığı İç Anadolu Bölgesi'nde ekimin tamamlandığı belirtilerek şu uyarılar yapıldı:

“Ekilişler, kurak geçen mevsim dolayısıyla kuruya yapılmış ve gecikmiştir. Bitki mevsime göre olması gereken düzeyin oldukça altında çimlenme, çıkış ve gelişim göstermektedir. Çıkış başlayan alanlarda çıkışların dalgalı bir seyir izlediği, yeknesak bir çıkış gerçekleşmediği tespit edilmiştir. Yetersiz yağış ve yüksek seyreden sıcaklıktan dolayı bitki olması gerektiği düzeyin çok altında gelişme göstermiştir.”

Raporda, Eskişehir'de çıkış meydana gelmeyen bazı kıraç arazilerde üreticilerin yeniden ekim yaptığı bilgisine yer verilirken, “Konya'da kıraç arazilerde çıkış oranı yüzde 20 civarında, yüzde 80'lik kısımda tohum hafif çimlenip pençe atmış fakat bitki toprak yüzeyine çıkamamıştır” denildi.

TMO raporunda kuraklığa işaret edilerek şöyle devam edildi:

“Bu durumun böyle devam etmesi halinde özellikle İç Anadolu Bölgesi, Ege Bölgesi'nin iç kesimleri ve Karadeniz Bölgesi'nin iç ve orta kesimleri ile Şanlıurfa'da çimlenmesi gerçekleşmeyen veya çıkış yapamayan kıraç alanlardaki hububatın riski daha da artacak.” 

Türkiye'de hububat alanlarının yüzde 78'i kıraç özellik taşıyor.

Çiftçilerimizden esirgenen destek başka ülkelere veriliyor

Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) Genel Başkanı Baki Remzi Suiçmez, buğdayda ithalat için belirlenen alım fiyatının çiftçilere ödenen taban alım fiyatından yüksek olduğuna işaret etti.

Suiçmez, “Türkiye'deki çiftçiden esirgenen destek başka ülke çiftçilerine veriliyor. Kuraklıktaki artışa yeterli önlem alınmaması durumunda ciddi verim düşüklüğü, üretim miktarı azalması, daha yüksek fiyatla ithalat ve tüketicilerin daha yüksek fiyata gıdaya erişimi bizleri yakın dönemde bekleyen sorun alanları” dedi.