TFF Başkanı Büyükekşi: VAR ve saha hakemlerini ayırma kararı aldık

Büyükekşi, "Hakemlerimize 10 ayrı testi içeren psikoteknik testler yapılıyor. Bunlar üniversite hocalarımız tarafından ayrı ayrı analiz edilecek. Hakem atamalarında da modern yazılımlardan faydalanarak insan inisiyatifini azaltacağız.

VAR ve saha hakemlerini ayırma kararı aldık. Hakemlerimizin bu konuda daha iyi deneyimleri olacaktır. Her hakem kendi alanında uzmanlaşacak. VAR'daki hakem ile saha hakemi arasında ücret olarak fark vardı. Bunu da ortadan kaldırıyoruz" dedi.

TFF Mehmet Büyükekşi, Yaz Semineri Açılış Töreni'nde açıklamalarda bulundu.

Büyükekşi, "Hakemlerimize 10 ayrı testi içeren psikoteknik testler yapılıyor. Bunlar üniversite hocalarımız tarafından ayrı ayrı analiz edilecek. Hakem atamalarında da modern yazılımlardan faydalanarak insan inisiyatifini azaltacağız.

VAR ve saha hakemlerini ayırma kararı aldık. Hakemlerimizin bu konuda daha iyi deneyimleri olacaktır. Her hakem kendi alanında uzmanlaşacak. VAR'daki hakem ile saha hakemi arasında ücret olarak fark vardı. Bunu da ortadan kaldırıyoruz" dedi.

Büyükekşi: "Sadece ve sadece 'yaparım' diyenler yapabilir'

Türkiye Futbol Federasyonu Merkez Hakem Kurulu, 2022 - 2023 Futbol Sezonu Yaz Semineri açılış töreni Bolu Gazelle Resort Hotel'de yapıldı.

Açılış törenine Bolu Valisi Erkan Kılıç, TFF Başkanı Mehmet Büyükekşi, TFF Başkan Vekilleri Murat Aksu, Yusuf Günay, Yalçın Orhan, Yönetim ve İcra Kurulu Üyeleri Müslüm Özmen ve Ali Düşmez, Yönetim Kurulu Üyeleri Hamit Altıntop, Talat Papatya, Murat Şahin, Süleyman Kocasert, Cem Gün, İbrahim Gökhan Kasapoğlu, Cengiz Erdem, Şevket Çelik, TFF Genel Sekreteri Kadir Kardaş, Merkez Hakem Kurulu Başkanı Sabri Çelik, MHK Üyeleri, AFDK Başkanı Alper Türközmen, Engelli Futbolu Koordinasyon Kurulu Başkanı Ömer Gürsoy, hakemler, Süper Lig Kulüp Başkanları, kulüp temsilcileri, davetliler ve medya mensupları katıldı.  

Bolu'da kamp yapan Down Sendromlular Milli Takımı da açılış töreninde konuk olarak yer aldı. Milliler, tören sırasında protokol ve hakemler tarafından ayakta alkışlandı.

MHK'nin Yaz Semineri açılış töreninde TFF Başkanı Mehmet Büyükekşi hakemlere başarılar dileyerek bir konuşma yaptı. Büyükekşi'nin konuşması şöyle:

"Bildiğiniz gibi üretimin temel faktörleri hammadde, sermaye, emek ve girişimden oluşmaktadır. Klasik iktisat yaklaşımı ile bakıldığında elbette hammadde, sermaye, emek ve girişim olmadan bir şey üretmek mümkün değildir. Ancak tüm bu faktörler arasında farkı yaratan yegâne kaynak insandır. Günümüzün dünyası farklılıkların yarattığı ürüne ve hizmete değer atfetmektedir. Rakiplerinizle aranızdaki farkın, rekabetçi üstünlüğün mimarı da yine insandır. İnsanın psikolojik boyutunun işe olan etkilerine bakıldığında, psikolojinin belirleyici bir rolü mevcuttur. Artık 'emek' sadece 'işgücü' anlamına gelmiyor. Günümüzde yapılacak her işte insanın duygusal emeğine ihtiyaç var. Emeği sarf ederken samimi ve derinden başarı duygusunu işine aktarabilen bireyler fark yaratıyorlar. 

Sermaye artık boyut değiştirdi. Yapılan bilimsel çalışmalar, kurumların başarısında maddi sermayeden çok insanın psikolojik sermayesinin belirleyici olduğunu söylüyor. Psikolojik sermaye, bireyin psikolojik olarak sağlamlığı, kendine yeterliliğine inancı, geleceğe ümitle bakabilme derecesi ve iyimserliğinin bir bileşkesidir. Bir kurumun içinde psikolojik sermaye ne kadar yüksekse, o kurum o kadar kolay yükselebilir. Eğer bireyler karşılaştıkları zorluklarla baş etme sürecinde, o durumun üstesinden gelebileceğine dair kendilerini psikolojik olarak sağlam hissediyorlarsa her türlü zorluğun üstesinden gelebilirler. Kendi özüne, yeteneklerine, becerilerine inanan ve güvenen bireyler, ellerinden gelenin ötesinde başarılara imza atabilirler. Geleceğe dair ümitli ve iyimser bakanlar, geleceği en güzel şekilde inşa edebilirler.

Yapılan araştırmalar göstermiştir ki, aynı kaynaklara sahip olanlar arasında psikolojik sermayeleri yüksek olanlar ve bu bireylerin olduğu kurumlar diğerlerine oranla çok daha başarılı çizgi içerisindeler. Özümüze, kendimize güvenmeli, inanmalı, ümidimizi, iyimserliğimi kesinlikle yitirmemeliyiz, çünkü sadece ve sadece 'yaparım' diyenler yapabilir. Önce 'yaparım' diyeceksiniz. Diyemezseniz zaten yapamazsınız. Geçmişte benzer sermayeye sahip olanlar değil, kendine güvenen, inanan, ümit eden ve geleceğe iyimser bakabilenler geleceğin mimarı olacaklar. Hakemlerimize bugüne kadar yapılan testler sadece sizin de bildiğiniz gibi fiziki testlerdi. Bu konuda İstanbul Üniversitesi bizim bir paydaşımız ve iş birliği yapıyoruz. Prof. Dr. İlhan Erdoğan hocamız da bu işin başında. İki günden beri hakemlerimizi 10 ayrı testi içeren psikoteknik testlere yapıyorlar. Eksiklerini belirleyip gelişimlerini sağlayacağız. Bu testlerin hakemlikteki rekabetin ve seviyenin artırılmasına büyük katkı sağlayacağına inanıyoruz. 

Yapılan psikoteknik analizler, bir eleme veya sınıflama çalışması değildir. Mevcut insan varlığını çok boyutlu olarak keşfetmek, geleceğe ulaştıracak yolun doğru inşası için gereken en etkili yöntem ve araçları belirlemeye olanak sağlayacak verileri elde edebilmek içindir. Elde edilen veriler kesinlikle ve kesinlikle gizli kalacak, hakemlerimizin hak ve özgürlükleri dikkate alınarak ayrı ayrı hocalarımız tarafından analiz edilecektir. Özellikle bu konudaki çalışmalar üniversitemizin güvencesi altında.

Değerli MHK Başkanımız bahsetti. Gözlemci raporları ile ilgili, bildiğiniz gibi birkaç sezondur sözel raporlar kullanılıyordu, biz bu sezondan itibaren tekrar sayısal raporlara geçiyoruz. Bu sayısal raporlar maç bittikten sonra dijital uygulama üzerinden 3 saat içinde merkeze gönderilecek. Merkezde ana sisteme otomatik olarak aktarılacak. Aynı şekilde hakem atamalarında da modern yazılımlardan faydalanacağız ve insan inisiyatifini minimuma indireceğiz. 

Son bir yıla baktığımızda Türk hakemliği, belki de hiç olmadığı kadar tartışmaların odağında kaldı. Yaşananlar sizleri de, futbolumuzu da olumsuz etkiledi. Ben ve yönetim kurulu arkadaşlarım bu sezonda, tüm bu olumsuzlukların sizlerin kanalıyla olumluya dönüşeceğine inanıyorum. Kamuoyunda yanlış değerlendirildiğini düşündüğüm iki konu var. Bunlardan birisi, yabancı hakemlere kapıların açıldığı yönünde… Halbuki konu hiç de öyle değil. Biz, prensip olarak yabancı hakem için değil, ihtiyaç olması durumunda VAR hakemi getirme kararı aldık, bunu da kamuoyuyla paylaştık. ERASMUS modeli gibi, nasıl öğrencilerde uluslararası değişim yapıyorsak, elit hakemlerimizi özellikle UEFA'ya kayıtlı ülkelerle değiştirmek için, yurt dışında gidip maç yönetmesi, yabancıların hakemlerin de ülkemizde maç yönetebilmesi yönünde bir uygulama kararını aldık. Bunun dışında bir kararımız kesinlikle mevcut değil. Biz sizlere sonuna kadar güveniyoruz. 

VAR ve saha hakeminin ayrılması bizim için önemli. Çünkü geçtiğimiz yıl baktık ki bazı hakemlerimiz üç gün önce sahada, üç gün sonra tekrar sahada, inanılmaz bir trafik içinde maç yönetmişler. Bunun da birçok kesimden tepki aldığını gördük. Bu yüzden VAR ve saha hakemliğini ayırma kararı aldık. Bunun çok faydalı olacağını düşünüyoruz. Hakemlerimizin bu konuda mutlaka ve mutlaka çok daha iyi deneyimlerinin olacağını tahmin ediyoruz. Her konuda uzmanlaşmaya ihtiyaç var. VAR hakemleri de bu konuda çok daha uzman hale gelecek diye düşünüyoruz. 
Yine Değerli MHK Başkanımızın bahsettiği ikinci gözlemci ilk defa Türkiye'de uygulamaya sokulacak. İki tane gözlemcinin verdiği notun ortalaması alınacak. Böylelikle hakem ve gözlemciliğe yeni bir çehre kazandıracağız. Geçen dönemde VAR hakemi ile saha hakemi arasında ücret açısından büyük farklılık vardı. Şu anda bunu da ortadan kaldırıyoruz. VAR hakemliğini de cazip hale getiriyoruz. Hakemlerimizin rekabete dayanan sporlardaki hayati rolü tartışılmaz. Oyunların mevcut kurallara göre oynanabilmesini sağlayan hakemler, oyuncular ve antrenörlerle birlikte oyunun temel üçüncü boyutu olarak tanımlanır. Kişilik özellikleri, hakemlerin performansı ve de verimli oyun yönetimi bağlamında oldukça önemlidir. Maç günlerinde birden fazla stres kaynağı ile başa çıkmak, sakin kalmak ve kararlarını güvenilir bir şekilde iletmek zorundadırlar. Bu da empati, özgüven, etkili iletişim ve oyun yönetimi becerisini gerektiriyor. Hakemler tarafsızlık ve sportmenlikle özdeşleştirilen, oyunun ruhunu izleyenlere ve oyunculara aktaran birer rol modelidir. Tüm baskılara rağmen cesurca karar veren, tutarlı davranan ve iletişimini doğru kurabilen hakemler tüm sporseverlerin gözünde gerçek rehberler olacaklar. 

Hakemliğin itibarı ona güvenenler kadar, hakemin kendine güveninin bir göstergesidir. Herkes hakem olmak istemez. Hakem olmak zordur. Biz bu zor görevi gönülden üstlenen, saha içi ve saha dışında yalnızca 90 dakikalık zamanda değil, hayatının her alanında aynı davranış ve kişilik özellikleri ile var olan siz saygıdeğer hakemlerimize hak ettiğiniz değeri kazandırmak için yönetim kurulumuzla birlikte yola çıktık. Bu nedenle sizlerden yemin etmenizi istedik ve mal beyanı istedik. Burada sakın hiçbir endişeye kapılmayın. Ben Eximbank Yönetim Kurulu üyesi oldum, gittim savcının huzurunda yemin ettim. Hiç de gocunmadım. Mal beyanı verdim. THY'de mal beyanı verdim, Eximbank'ta mal beyanı verdim. Türkiye İhracatçılar Meclisi Yönetimine girdim mal beyanı verdim, başkan oldum mal beyanı verdim. Bugün biz bu şekilde yapmamızın sebebi özellikle sizleri korumamız için. Bugün bizzat burada olmak, yakın istişarelerde bulunmak istememin en önemli sebeplerinden biri, Türk hakemlerine olan güvenimdir. Birlikte yepyeni standartlar inşa edeceğiz ve bunu yaparken teknolojiden azami bir şekilde istifade edeceğiz. Daha sonraki günlerde yeterli dataları ve verileri topladıktan sonra yapay zekayla ilgili de çok daha güzel işler yapacağız. Böylece haksız eleştirilere karşı hakemlerimizi koruyacağız. Bizlerden kaynaklanan hatalar da varsa, tarafsız ve ölçülebilir metotları uygulamaya alarak, herkesten önce biz tespit edeceğiz. Eğer hatamız varsa kabul edeceğiz. Eğer hatamız yoksa tam tersi sizleri savunacağız. Bu nedenle bu tip yeni uygulamaların kesinlikle sizler tarafından güvensizlik olarak algılanmaması lazım. Aksine tüm yaptığımız şeyler, sizlere olan güvenimizin göstergesidir. 

Bu vesileyle şu müjdeyi de vermek istiyorum. TFF yönetim kurulu olarak yaptığımız değerlendirmeler sonucunda, yeni sezonla birlikte 2017 yılından beri yapılmayan ücret zamlarında çok önemli iyileştirmeler yaptık. Merkez Hakem Kurulu Başkanımız ayrıntıları sizinle paylaşacaktır. VAR hakemlerine de maddi manevi desteği veriyoruz. VAR hakemliği de son derece cazip hale gelecek. Yine Merkez Hakem Kurulumuz bu konuyu sizinle paylaşacaktır. 

Bolu'da yapacağınız kampın ardından liglerimiz başlayacak. Önümüzde, Dünya Kupası finallerine kadar 14 haftalık bir süreç var. Bildiğiniz gibi, sizlere eşit şans vermek için klasmanları dondurduk. Çünkü bazı hakemlerimizin geçtiğimiz yıl yeterince süre alamadığını gördük. Bir haksızlık olmaması için 14 Kasım'a kadar bir zaman var. Bu süre içinde hakem ve gözlemcilerimizin performansları son derece önemli. Herkes sıfır noktasından başlayacak. Herkes eşit. Geçtiğimiz performanslarını dikkate almayacağız. 14 haftalık performanslara göre 14 Kasım'ın sonunda alt klasman ve üst klasmanları tekrar belirleyeceğiz. Onun için bu süre içinde yapılacak çalışmalar son derece önemli. 

Hakem eğitimlerine çok daha fazla önem vereceğiz. Yeni eğitmenlerimiz geliyor. Siz hakemlerimize katkısı olacak dünyaca ünlü bir isim olan Hugh Dallas'la çalışacağız. VAR hakemliği eğitiminde de yine çok önemli bir isim olan Pawel Gil ile çalışacağız. O da burada aramızda. Kendisine hoş geldiniz diyorum.

Sözlerime son verirken sizlere çok önem verdiğim bir konuyu tekrar hatırlatmak istiyorum. Daha önceki konuşmalarımda da özellikle bahsettim. Fair Play konusu Türk futbolunda son derece önemli ve değeri tartışılmaz. Bundan önceki konuşmalarımda hep şunu söyledim; mermerin su tarafından delinmesi, suyun gücüyle ilgili değil, suyun devamlılığıyla ilgilidir. Ben de her konuşmamda Fair Play konusunu gündeme getireceğimi söyledim, burada da gündeme getiriyorum. Biz TFF olarak Fair Play duygusunu önce saha içindekilere, sonra da her bir taraftarın, kulüp başkanlarımızın, futbolcularımızın, medya mensuplarımızın zihninde, kalbinde oluşturmak istiyoruz. Bunun için sizlere güveniyorum. Sizler de lütfen bizlere güvenin. Yeni sezon öncesinde düzenlenen bu seminerin tüm hakemlerimiz için maksimum seviyede faydalı geçmesini temenni ediyorum. Hepinize tekrar saygı ve sevgilerimi sunuyorum."

Törende TFF Başkanı Mehmet Büyükekşi tarafından Türk hakemliğine katkılarından dolayı Fırat Aydınus, Bahattin Duran ve Tarık Ongun ile Orkun Aktaş'a çiçek, plaket ve forma takdim edildi. Büyükekşi, hizmetleri nedeniyle Aydınus, Duran, Ongun ve Aktaş'a teşekkür etti. 

Merkez Hakem Kurulu'nun semineri kapsamında ilk gün VAR eğitimleri üzerinde duruldu. MHK'nin yeni UEFA Eğitim Danışmanı olan, dünyanın önde gelen eski hakemlerinden İskoçyalı Hugh Dallas'la VAR uygulamalarına yönelik çevrimiçi bir konuşma gerçekleştirildi. MHK Yaz Semineri, 1 Ağustos 2022 tarihine kadar devam edecek. TFF