SANKO Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Öğretim Görevlisi Funda Esin Fakılı, büyüme ve gelişmenin hızlandığı, öğrenme ve kavrama işlevlerinin önem kazandığı okul çağında beslenmenin önemi daha da arttığını söyledi.
Fakılı, beslenmeyi, “büyüme, gelişme, sağlıklı ve verimli olarak uzun süre yaşamak için gerekli olan enerji ve besin öğelerinin her birini yeterli miktarda sağlayacak besinleri besin değerini yitirmeden, sağlık bozucu hale getirmeden en ekonomik şekilde almak ve vücutta kullanmak” olarak tanımladı
Hayatın her döneminde sağlıklı ve kaliteli bir yaşam için yeterli ve dengeli beslenmenin temel koşul olduğuna vurgu yapan Fakılı, “Büyüme ve gelişmenin hızlandığı, öğrenme ve kavrama işlevlerinin önem kazandığı okul çağında beslenmenin önemi daha da artmaktadır” dedi.
Aile yuvasından çıkıp, dış dünyaya açıldığı, toplumsal çevreye iyice karıştığı yer olan okulda çocuğun bir yandan olgunlaşırken, bir yandan da motor becerilerini geliştirdiğini anımsatan Fakılı, şöyle devam etti: “Çocuk bu dönemde tüm alanlarda olduğu gibi beslenme alışkanlıkları ve çeşitleri açısından bir gelişim ve değişim içindedir. Bilişsel gelişim aşamalarına bağlı olarak beslenmeyle ilgili değişik davranış özellikleri kazanan çocuklar çeşitli gıdalara sadece görünümleri için odaklanır. Besin seçiminde ailenin etkisi azalırken, çevrenin etkisi önem kazanmaya başlar. Okul çağında olan çocukları için vücut imajı önemlidir. Dış görünümün önemi beslenme alışkanlıklarını doğrudan etkiler. Moda eğilimlerden en fazla etkilenilen dönemdir. Okul çağı dönemde sağlıklı beslenme, çeşitli besinlerin gün içerisinde yeterli ve dengeli şekilde tüketilmesi ile sağlanır. Bu dönemde çocuklar ancak yeterli ve dengeli olarak beslenirlerse büyüme ve gelişmelerini sağlayabilecek ve yeni dokuların yapımını sağlıklı bir şekilde devam ettirebilecek enerji, makro ve mikro besin ögelerini karşılayabilirler. Okul çocuklarında enerji ve besin öğelerinin yetersiz alımı, büyüme, gelişme ve okul başarısını olumsuz yönde etkiler. Okul başarısının arttırılmasıyla gelecek nesillerin daha güçlü ve sağlıklı olması sağlanır.”
Sağlıklı beslenme için üç ana öğünde düzenli yemenin önemli olduğuna dikkat çeken Fakılı, büyüme çağında ara öğünlerin de olması gerektiğinin altını çizdi.
Çocukların ve gençlerin yeterli ve dengeli beslenebilmesi için tüketilen besinlerin çeşitliliğinin sağlanması ve besinlerden günlük alınan enerji, protein, vitaminler ve minerallerin vücutta en elverişli olarak kullanılabilmesi anlamında dört besin grubunda yeterli ve dengeli dağıtılmaı gerektiğini vurgulayan Fakılı, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Okul çocuklarında yapılan araştırmalar, çocukların büyük çoğunluğunun kahvaltı etmeden okula gittiklerini gösteriyor. Çocuk zamanını uyku, dinlenme, oyun oynama ve çalışma faaliyetlerine uygun şekilde ayarlama alışkanlığını kazanamadığında, sabahları zamanında kalkıp kahvaltı edememekte, ailenin özellikle annenin kahvaltı etme alışkanlığı olmadığında çocuk da bu durumdan olumsuz yönde etkilenmektedir. Kahvaltı edilmediğinde uzun süren bir açlık sonucunda güçsüzlük, baş dönmesi, yeterli enerji oluşmadığı için zihinsel faaliyetlerin özellikle dikkat, çalışma ve öğrenme yeteneklerinde azalma ve okul ile iş başarısında azalma görülmektedir.
Yeterli ve dengeli beslenebilmek için çocukla birlikte ailenin, okul yönetimindeki bireylerin ve öğretmenlerin beslenme konusunda bilinçli, eğitimli ve birbirleri ile iş birliği içerisinde olmaları gerekir. Güncel çalışmalar, okul çocuklarının şeker, hazır meyve suları ve karbonatlı içecekleri fazla, süt ürünleri ile taze sebze ve meyveleri az tükettikleri, bu nedenle demir, kalsiyum, lif ve antioksidan vitaminleri yetersiz aldıkları ve beslenme kalitelerinin düşük olduğu gösterilmektedir.
Bu dönemde en yaygın görülen olumsuz beslenme alışkanlıklarından biri öğün atlamadır. Türkiye’de ve dünyada yapılan beslenme alışkanlıkları değerlendirildiğinde çocukların en sık atladıkları öğün, günün en önemli öğünü olarak kabul edilen kahvaltıdır. Özellikle okul çocuklarının yeterli ve dengeli kahvaltı yapmaları gerekirken, çeşitli nedenlerle ya hiç yapılmamakta, ya da dengesiz bir kahvaltıyla çocuklar okula gitmektedirler. Kahvaltı atlamanın nedenlerinin başında; sabah geç kalkma yüzünden okula yetişememe korkusuyla zaman bulamama, yemek yeme isteği duymama, ekonomik yetersizlik ve önemsememe gelmektedir.” Haber Merkezi
Fakılı, beslenmeyi, “büyüme, gelişme, sağlıklı ve verimli olarak uzun süre yaşamak için gerekli olan enerji ve besin öğelerinin her birini yeterli miktarda sağlayacak besinleri besin değerini yitirmeden, sağlık bozucu hale getirmeden en ekonomik şekilde almak ve vücutta kullanmak” olarak tanımladı
Hayatın her döneminde sağlıklı ve kaliteli bir yaşam için yeterli ve dengeli beslenmenin temel koşul olduğuna vurgu yapan Fakılı, “Büyüme ve gelişmenin hızlandığı, öğrenme ve kavrama işlevlerinin önem kazandığı okul çağında beslenmenin önemi daha da artmaktadır” dedi.
Aile yuvasından çıkıp, dış dünyaya açıldığı, toplumsal çevreye iyice karıştığı yer olan okulda çocuğun bir yandan olgunlaşırken, bir yandan da motor becerilerini geliştirdiğini anımsatan Fakılı, şöyle devam etti: “Çocuk bu dönemde tüm alanlarda olduğu gibi beslenme alışkanlıkları ve çeşitleri açısından bir gelişim ve değişim içindedir. Bilişsel gelişim aşamalarına bağlı olarak beslenmeyle ilgili değişik davranış özellikleri kazanan çocuklar çeşitli gıdalara sadece görünümleri için odaklanır. Besin seçiminde ailenin etkisi azalırken, çevrenin etkisi önem kazanmaya başlar. Okul çağında olan çocukları için vücut imajı önemlidir. Dış görünümün önemi beslenme alışkanlıklarını doğrudan etkiler. Moda eğilimlerden en fazla etkilenilen dönemdir. Okul çağı dönemde sağlıklı beslenme, çeşitli besinlerin gün içerisinde yeterli ve dengeli şekilde tüketilmesi ile sağlanır. Bu dönemde çocuklar ancak yeterli ve dengeli olarak beslenirlerse büyüme ve gelişmelerini sağlayabilecek ve yeni dokuların yapımını sağlıklı bir şekilde devam ettirebilecek enerji, makro ve mikro besin ögelerini karşılayabilirler. Okul çocuklarında enerji ve besin öğelerinin yetersiz alımı, büyüme, gelişme ve okul başarısını olumsuz yönde etkiler. Okul başarısının arttırılmasıyla gelecek nesillerin daha güçlü ve sağlıklı olması sağlanır.”
Sağlıklı beslenme için üç ana öğünde düzenli yemenin önemli olduğuna dikkat çeken Fakılı, büyüme çağında ara öğünlerin de olması gerektiğinin altını çizdi.
Çocukların ve gençlerin yeterli ve dengeli beslenebilmesi için tüketilen besinlerin çeşitliliğinin sağlanması ve besinlerden günlük alınan enerji, protein, vitaminler ve minerallerin vücutta en elverişli olarak kullanılabilmesi anlamında dört besin grubunda yeterli ve dengeli dağıtılmaı gerektiğini vurgulayan Fakılı, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Okul çocuklarında yapılan araştırmalar, çocukların büyük çoğunluğunun kahvaltı etmeden okula gittiklerini gösteriyor. Çocuk zamanını uyku, dinlenme, oyun oynama ve çalışma faaliyetlerine uygun şekilde ayarlama alışkanlığını kazanamadığında, sabahları zamanında kalkıp kahvaltı edememekte, ailenin özellikle annenin kahvaltı etme alışkanlığı olmadığında çocuk da bu durumdan olumsuz yönde etkilenmektedir. Kahvaltı edilmediğinde uzun süren bir açlık sonucunda güçsüzlük, baş dönmesi, yeterli enerji oluşmadığı için zihinsel faaliyetlerin özellikle dikkat, çalışma ve öğrenme yeteneklerinde azalma ve okul ile iş başarısında azalma görülmektedir.
Yeterli ve dengeli beslenebilmek için çocukla birlikte ailenin, okul yönetimindeki bireylerin ve öğretmenlerin beslenme konusunda bilinçli, eğitimli ve birbirleri ile iş birliği içerisinde olmaları gerekir. Güncel çalışmalar, okul çocuklarının şeker, hazır meyve suları ve karbonatlı içecekleri fazla, süt ürünleri ile taze sebze ve meyveleri az tükettikleri, bu nedenle demir, kalsiyum, lif ve antioksidan vitaminleri yetersiz aldıkları ve beslenme kalitelerinin düşük olduğu gösterilmektedir.
Bu dönemde en yaygın görülen olumsuz beslenme alışkanlıklarından biri öğün atlamadır. Türkiye’de ve dünyada yapılan beslenme alışkanlıkları değerlendirildiğinde çocukların en sık atladıkları öğün, günün en önemli öğünü olarak kabul edilen kahvaltıdır. Özellikle okul çocuklarının yeterli ve dengeli kahvaltı yapmaları gerekirken, çeşitli nedenlerle ya hiç yapılmamakta, ya da dengesiz bir kahvaltıyla çocuklar okula gitmektedirler. Kahvaltı atlamanın nedenlerinin başında; sabah geç kalkma yüzünden okula yetişememe korkusuyla zaman bulamama, yemek yeme isteği duymama, ekonomik yetersizlik ve önemsememe gelmektedir.” Haber Merkezi
RSS