Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü'nün (OECD), Rüşvetin Önlenmesi Sözleşmesi’ne uyumu ölçen 2020 ilerleme raporu "Yolsuzluğun İhracı" (Exporting Corruption) yayınlandı. Türkiye, bu yıl da, sözleşmeyle ilgili yasaları “az uygulayan/hiç uygulamayan” kategorisinde yer aldı.
13 ülke yaptırım uyguluyor
"Yabancı rüşvetin dünya çapındaki ülkeler için çok büyük maliyetleri ve sonuçları vardır ve bu maliyetler COVID-19 salgını sırasında daha ağır hale geldi" denilen raporda, küresel ihracatın toplam yüzde 36,7'sini oluşturan 13 ülkenin rüşvet veren şirketlere karşı aktif olarak veya orta seviyede yaptırım uyguladığını açıklandı.
Aktif yaptırım uygulayanlar, küresel ihracatta yüzde 16,5 oran ile ABD, Birleşik Krallık, İsviçre ve İsrail. Orta seviye uygulayanlar ise küresel ihracatta yüzde 20,2 oran ile Almanya, Frana, İtalya, İspanya, Avustralya, Brezilya, İsveç, Norveç ve Portekiz.
Uluslararası Şeffaflık Örgütü'nün aktardığına göre, küresel ihracatın toplam yüzde 46,1'ini gerçekleştiren 34 ülke ise yolsuzluğun ihracına karşı sınırlı ve az yaptırım uyguluyor ya da hiçbir yaptırım uygulamıyor. Yolsuzluğun ihracına karşı sınırlı davranan ülke sayısı 15. Küresel ihracatta yüzde 9,6 oran ile yer alan bu ülkeler ise şöyle: Hollanda, Kanada, Avusturya, Danimarka, Güney Afrika, Arjantin Şili, Yunanistan, Kolombiya, Litvanya, Yeni Zelanda, Slovenya, Kosta Rika, Estonya ve Letonya.
Rüşvete karşı 1 soruşturma
19 ülke, yolsuzluğun ihracına karşı az yaptırım uygulayan ya da hiç yaptırım uygulamayan kategorisinde yer alıyor. Küresel ihracatta yüzde 36,5 oranında yer alan 19 ülke içerisinde Türkiye'de yer alıyor.
Diğer ülkeler ise şöyle: Çin, Japonya, Güney Kore, Hong Kong, Hindistan, Meksika, İrlanda, Rusya, Belçika, Singapur, Polonya, Çek Cumhuriyeti, Lüksemburg, Macaristan, Finlandiya, Slovakya, Peru ve Bulgaristan.
Türkiye, 2018 raporuna göre yerinde saydı. Küresel ihracatın yüzde 0,9’unu gerçekleştiren Türkiye, yurtdışında rüşvet veren şirketlere karşı yalnızca 1 soruşturma başlattı, yaptırım uygulanan dava olmadı. Bu nedenle bu yıl da, hukuki yaptırım “az uygulayan/hiç uygulamayan” kategorisinde yer aldı.
Hukuki yaptırımlar azalıyor
2018’den bu yana yolsuzluğun ihracına karşı uygulanan hukuki yaptırımlar kayda değer şekilde azaldı. 2020’de 47 ülkeden yalnızca dördü yolsuzluğun ihracına karşı hukuki yaptırımları aktif uygulayanlar kategorisinde yer aldı.
2018-2020 arasında Fransa, İspanya, Danimarka, Kolombiya, Slovenya ve Estronya’dan oluşan 6 ülke gelişme katederek önceki döneme göre üst seviyelere çıktı. Almanya, İtalya, Norveç ve Macaristan ise düşüş kaydetti.
Uluslararası Şeffaflık Örgütünün internet sayfasında yer alan ilgili bağlantı için buraya, İngilizce raporun tamamına ulaşmak için buraya tıklayabilirsiniz.
RSS