Pandemiden büyük yara alan esnaf ekonomik krizin ortaya çıkmasıyla güvenli bir liman ararken, bir darbede dövizin artmasından ve yüksek gelen elektrik faturalarından aldı. Pandemi sonrasında toparlanma hamlesi yapan küçük esnafın beli kamburlaştıkça kamburlaştı, büküldükçe büküldü, bir daha doğrulacak durumlar kalmadı.
Gurbetçiler gitti, satışlar durdu
Yaz sezonunun yüzleri güldürmediğini kaydeden Kadir Avcı, gurbetçilerin Avrupa’ya döndüğünü belirtti. “Gurbetçiler varken, işlerde bir kıpırdanma oldu ama okulların açılmasıyla yeniden yurt dışına gittiler. Dolayısıyla yeniden eski halimize döndük, şu anda saat 13.00 olmasına rağmen satış yapamadık. Geçmiş yıllarda 4-5 ay satış yaparken, bu sene 40-45 gün iş yaptık, ama yine istediğimiz satışlar olmadı, neredeyse yüzde 50 düşüş var. Üniversite gidecek öğrenciler alışverişe geldiğinde pantolon ve kazak fiyatlarını duyunca pahalı diyorlar. Zaten montlara hiç güç yetmiyor. En düşük montlar 1000 ile bin 500 lira arasında değişiyor” ifadelerini kullandı.
Dolar arttığında fiyatlarda ister istemez kendiliğinden artacak
Ürünlerin fiyatlarının geçen seneye oranla yüzde 300 zamlandığını söyleyen Avcı, “Kazak ile switt fiyatı 400-450 TL arasında, en düşük kot pantolonu 350 lira, lakin markalılar daha da yüksek. Bu ürünler geçen yıl 150 lira dolaylarındaydı. Fiyatlar yükselecek gibi duruyor. Tüm ürünlerimiz dolara endeksli. Dolar arttığında fiyatlarda ister istemez kendiliğinden artacak. Yurt dışından gelen müşteriler bile fiyatların pahalı olduğunu söylüyor. Çünkü bu kişi geçen yıl 80 liraya tişört alıyordu” şeklinde konuştu.
Yüksek elektik faturaları can yakıyor
Yüksek elektrik faturasından dert yanan Avcı, geçen ay 3 bin lira gelen elektrik faturasının bu ay 4 bin liranın üzerinde geldiğini açıkladı. “Elektrik faturası giderimizin yüzde 30’unu oluşturuyor. Örneğin; ağustos ayında hiç klima kapatmadan 3 bin lira gelirken, bu ay klima çalıştırmadan 4 bin liranın üzerinde geldi. Çarşıda birçok esnaf ışık açmıyor. Yarının ne getireceğini bilemiyoruz, yani geleceğimizi göremiyoruz” diye belirtti.
Satışlarımız yüzde 80 oranında düştü
9 yıldan beri ayakkabı sektöründe faaliyet gösteren Yakup Özdemir, işlerin geçen yıllarda daha iyi olduğunu, evlerine ekmek götürebildiklerini ancak bu sene satışların iyi olmadığını dolayısıyla küçük esnafın bittiğini, büyük balığın küçük balığı yuttuğunu vurguladı. “Kıt kanaat geçiniyoruz. Eskiden gurbetçilere 10-20 çift ayakkabı satarken, şimdi sadece fiyat soruyorlar. Esnafın hepsi aç, oturuyorlar. Bayramlarda geceleri saat 02.00-03.00’e kadar çalışırken, bu sene saat 00.00 olduğunda dükkânı kapattık. Satışlarımız yüzde 80 oranında düştü” ifadelerine yer verdi.
Sosyal hayatımız bitti, bir hafta çalışmasak açız
İşleri kredi kartlarıyla döndürdüklerini sözlerine ekleyen Özdemir, “Bir kredi kartıma 80 bin lira diğerine 120 bin lira borcum var. Birinden çekip diğerine yatırıyorum, ondan alıp diğerine yatırıyorum. Bu şekilde çarkı döndürmeye çalışıyoruz. Sosyal hayatımız bitti, hayatımız çalışmakla geçiyor. Bir hafta çalışmasak açız. Elektrik faturası da yüksek geliyor. Geçen sene 150 lira gelen fatura 550 lira geliyor” dedi.
Batıyoruz, ama farkında değiliz
Hüseyin Güneş, “Turistik Çarşısı’nda 12 yıldan beri esnaflık yapıyorum. Şu anda işler çok kötü. Gurbetçiler gittiğinde insanlara ayakkabı satamayız. Bir ay sonra hepimiz akşama otururuz. 150 liraya sattığımız ayakkabı 450 liraya yükseldi. Yaz sezonundan umduğumuzu bulamadık. Satışlarımız yüzde 50 düştü, kendi öz sermayemizle ayakta duruyoruz. Batıyoruz, ama farkında değiliz. 2 bin lira olan aylık giderimiz 6 bin liraya çıktı. 50 lira gelen elektrik faturası 250 lira gelmeye başladı. Adem Kesenek
RSS