“En büyük” unvanı SANKO’ya verildi

Şirket merkezi ya da bağlı oldukları grup veya holding merkezi İstanbul ve Trakya dışında kalan sanayi şirketlerini kapsayan araştırmada, Pancar Ekiciler Birliği’ne ait Konya şeker fabrikası 355 trilyon 468.5 milyar liralık cirosu ile ikinci, yine Sanko holding ait Sanko tekstil işletmeleri Sanayi ve ticaret A.Ş. ise 324 trilyon 521.5 milyar liralık cirosu ile üçüncü sırada yer aldı.

Araştırma, Anadolu’nun en büyük 250 şirketinin toplam 2002 yılı cirosunun 9 milyar 729 milyon 257 bin 207 Euro olarak gerçekleştiğini ortaya koydu. Anadolu’nun en büyük 250 sanayi şirketinin 10 milyar Euro‘ya yaklaşan toplam cirosunun, Türkiye ekonomisine yön veren dev holdinglerin yıllık kombine satışlarıyla hemen hemen aynı düzeyde olduğu bildirildi.

İçerik market genel yayın yönetmeni Barış Soydan tarafından hazırlanan Anadolu 250 araştırmasının sonuçları basın toplantısıyla açıklandı. Soydan yaptığı konuşmada, Anadolu’nun en büyük 250 şirketinin cirosunu anımsatarak, şunları söyledi: “Anadolu’nun en büyük 250 sanayi şirketinin toplam cirosu 10 milyar Euro‘ya yaklaştı. Bu rakam Türkiye ekonomisine yön veren dev holdinglerin yıllık kombine satışlarıyla hemen hemen aynı. Koç Holding’in 2002 yılı kombine satışları toplamı ile Anadolu şirketlerinin kombine satış rakamları toplamının birbiriyle benzerliği çok çarpıcı. Bu şirketlerin sağladığı istihdam ise Koç Holding’in üç katı. Anadolu’ya yön veren bu şirketlerin önemli bir bölümü 1980’li yıllarda parladılar ve böylesine çarpıcı bir büyümeye imza attılar.”

Anadolu kaplanları konusunda ilk kez yapılan bu araştırmanın dört aylık bir sürede tamamladığını ifade eden Soydan, araştırmanın Anadolu’daki sanayicilere ilişkin bir veri tabanı oluşturmasını amaçladığını belirtti.

TÜİK yönetim kurulu başkanı Vekili Hakan Özkahraman ise “Koç topluluğu 60 senedir bu ülkeye hizmet veriyor. Anadolu’daki 250 firmanın çoğu 1980 sonrası iş hayatına atılmıştır. Bunların gelecekleri önümüzdeki 20 senede daha farklı olacak. Her birinin Koç, Sabancı topluluğu gibi dünya ekonomisinde yer alacağına inanıyoruz” dedi. Özkahraman, 1999 yılında kurulan TÜİK’e 45 derneğin üye olduğunu, yaklaşık 5000 iş adamını kapsadığını belirterek, konfederasyonlaşma çalışmalarının sürdüğünü, yılsonuna kadar da konfederasyona geçeceklerini ifade etti.

1 katrilyon liralık yatırım

Araştırmada, üretimden satışlara göre yapılan ana sıralama dışında kullanılan banka kredisi miktarına göre iller bazında net satışlara göre yatırım miktarı, ihracat rakamları ve kişisel bilgisayar kullanım adedine göre de sıralamalar yer alıyor. Araştırma, Anadolu’nun en büyük şirketlerinin 2003 yılında başlattıkları yatırımın toplam büyüklüğünü 1 katrilyon TL olarak belirliyor. Tekstil sektörü şirketleri toplam yatırımların yaklaşık üçte birini oluştururken, ikinci sırada gıda sektörü şirketleri yer alıyor.

Araştırma kapsamında yer alan şirketlerin üretimden satışlar toplamı içinde İzmir %23’lük, Bursa %22’lik pay alıyor. Denizli iline mensup şirketler Anadolu 250 şirketlerinin ürettiği toplam ciro içinde yüzde 8’lik paya sahip.

Araştırmaya göre, 250 şirket daha 76’sı halka açık ya da önümüzdeki beş yıl içinde halka açılmayı ciddi olarak düşünüyor. Şirketlerin kredi kullanımına bakıldığında, 2002 yılı içinde kullanılan banka kredisi miktarında %29 şirketin ilettiği verilere göre 2 katrilyon liralık banka kredisi kullanıldı. Şirketlerde var olan ortalama bilgisayar sayısı 69 adet, ortalama sunucu sayısı ise 3.7 adet olarak bulundu.

Araştırmada yer alan şirketlerin toplam 155.515 kişiyi istihdam ettiği ve bu rakamın Türkiye’nin toplam sanayi istihdamının %3.9’una karşılık geldiği belirlendi.

Anadolu 250 şirketlerinin 2002’de sağladıkları yaklaşık 3 milyar dolarlık ihracatla Türkiye’nin toplam ihracatı içinde %8.5’lik pay aldığı, bu şirketlerin 76’sının faaliyet alanını oluşturan tekstil ihracatı toplamının Türkiye tekstil ihracatının yaklaşık %56’sını oluşturduğuna dikkat çekildi.