Covid-19 aşısının dağıtım sürecinin ayrıntıları netleşti

CoronaVac aşılarının 3 milyon dozluk ilk partisi, Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Aşı ve İlaç Deposu'nda muhafaza ediliyor.  Aşılardan rastgele alınan numunelerin ise, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu (TİTCK) laboratuvarlarındaki analizleri sürüyor. 

Testlerin olumlu sonuçlanmasının ardından aşılar "Acil Kullanım Onayı" verilerek Sağlık Bakanlığına ait özel araçlarla illere dağıtılacak.

Araçlar Ankara'dan yola çıkacak

Covid-19 salgını boyunca soğuk zincire tabi test malzemeleri, ilaç ve numunelerin taşınması sırasında da kullanılan araçlar, aşıları belirlenen güzergah ve rota planlaması dahilinde dağıtacak. 

Anadolu Ajansı’nın (AA) aktardığına göre, Ankara'dan yola çıkacak aşı dağıtım araçları, bu güzergahı takip ederek aşıları Türkiye'nin en ücra köşesindeki ile kadar ulaştıracak.

İllerdeki taşıma süreci

Aşılar, illere ulaştırılmasının ardından soğuk hava depolarında koruma altına alınacak ve bölge ihtiyaçlarına uygun 1, 5, 8 ve 13 metreküp hacimlerinde frigorifik araçlarla şehrin tüm noktalarına dağıtılacak.

İl içi dağıtımlarda, mevcut 223 araca ek olarak Bakanlığa ait aşı ilave nakil kamyonları da kullanılabilecek.

Arıza durumu senaryoları

Aşıların nakli sırasında yaşanabilecek araç, klima arızası ya da personelin sağlık durumuna ilişkin olumsuz durum halinde sevkiyatın kesintiye uğramamasına yönelik senaryolar da hazırlandı. 

Böylece aşıların en kısa sürede soğuk zincir bozulmadan nakli sağlanacak.

"Aşıla" uygulaması

Covid-19 aşı kayıtları, Sağlık Bakanlığının aşı takibini kolaylaştırmak için geliştirdiği "aşıla" mobil uygulaması üzerinden yapılacak.

Mobil telefonlara indirilerek kullanılabilecek "aşıla" uygulaması ile Covid-19 aşı kayıtları yapılacak. Bu kapsamda, aşıdan önce mutlaka "aşıla" üzerinden aşı uygunluğu kontrol edilecek, kare kodu okutularak kaydı tamamlandıktan sonra aşı yapılacak. Önce kayıt sonra aşı yapılacak.

Aşıla uygulaması ile ilgili tüm bilgilere, dokümanlara, duyurulara ve eğitim videolarına "https://asila.saglik.gov.tr" adresinden erişilebilecek. Aşıla mobil uygulaması "https://mobilmarket.saglik.gov.tr" adresi üzerinden İOS, Android ve Huawei telefonları için indirilebilecek.

Uygulama yüklenirken, yükleme ve kullanım ayarlarına dikkat edilecek. İndirdikten sonra kullanabilmek için mutlaka belirtilen ayarlar yapılacak. Uygulama ile hekimler ve sağlık personeli, kolay ve hızlı bir şekilde vatandaşların aşılanma sürecini takip edebilecek.

Frigorifik araçlar hakkında

Bakanlığın Ankara'daki merkez depolarında, iklimlendirmeli, eksi 20 ila artı 20 derecede ayarlanabilir sıcaklıkta, aşı ve ilaç taşımaya uygun 60-90 metreküp hacminde 10'dan fazla frigorifik araç bulunuyor.

Çevre dostu soğutucu gaz kullanılan ve düşük ses emisyonuna sahip araçlar, rehberlere uygun temizleniyor ve dezenfekte ediliyor.

Tamamı canlı takip edilebilen araçların sıcaklığı, konumu ve içindeki ürünlerin tüm ayrıntıları nakil sırasında izlenebiliyor. Çoğu araçta görüntü dahil birçok parametre kayıt altına alınabiliyor. Canlı izlem haricinde kalite standartları gereği her araç, sıcaklık kayıtlarının görülebildiği sistemi de barındırıyor.

Soğuk zincir altyapısı

Türkiye'de bir aşının etkinliğini üretiminden kişiye uygulanana kadar koruyan ve ihtiyacı olanlara yeterli miktarda etkin aşının ulaşmasını sağlayan güçlü soğuk zincir altyapısı bulunuyor.

Aşı saklanan tüm depolarda yedek sistemler, jeneratörler her an çalışabilir durumda tutuluyor. Her deponun sıcaklığı birden fazla yöntemle takip ediliyor.

Kademeli olarak, 2014 Ekim ayından itibaren devreye sokulan Aşı Takip Sistemi (ATS) kapsamında karekod bilgisiyle her doz aşı, ana depodan uygulanıncaya kadar takip ediliyor, uygulanan ve uygulayan kişi bilgileri eşleştiriliyor. Karekod okutularak aşının miadı kontrol ediliyor, seri durdurulması olup olmadığına bakılıyor ve soğuk zincire uygunluğu teyit ediliyor.

Sistem sayesinde her bir doz aşıya kimlik verilmesi ve depodan kullanıcıya kadarki sürecin takip edilmesi, sahte aşının dolaşıma girmesi de engelleniyor. Aşı nakillerinin tamamına, genelgelere uygun eğitim alan tecrübeli sağlık memurları eşlik ediyor.

Sinovac aşısı hakkında özet bilgi

Özel bir Çin şirketi olan Sinovac Biotech, CoronaVac adını verdiği aşı için Temmuz ayında Brezilya'da bir Faz 3 denemesi başlattı ve bunu Endonezya ile Türkiye'deki diğer çalışmalar izledi.

Sinovac henüz son aşama deneme verilerini yayınlamazken, 19 Ekim'de Brezilya'daki yetkililer Faz 3 denemelerinde test ettikleri beş aşı arasından en güvenilir olanın bu aşı olduğunu söyledi.

Brezilya hükümeti 9 Kasım'da, ülkenin Sinovac davasını bir önceki ay yaşanan olumsuz bir vaka nedeniyle durdurduklarını duyurdu. Çalışmaların durdurulmasıyla ilgili ayrıntı verilmedi ancak açıklamadan iki gün sonra testler tekrar başlatıldı. 

8 Ocak'ta Brezilya'da Sağlık Bakanlığı yetkilileri, Çinli Sinovac tarafından üretilen aşının son yapılan çalışmalarda yüzde 78 etkili olduğunu açıkladı. Türkiye Çin'den aldığı aynı aşının yüzde 91 etkili olduğunu duyurmuştu.