Avrupa Konseyi toplanıyor: Türkiye'ye yaptırım yolda

Duruşma, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Kavala'nın serbest bırakılması çağrısında bulunan 10 ülkenin büyükelçilerini sınır dışı etmekle tehdit ettiği geçen aydan sonra ilk duruşmaydı.

Türkiye 47 ulustan oluşan Avrupa Konseyi'nin bir üyesidir ve kendi ulusal anayasasına göre AİHM kararlarına uymakla yükümlü.

Ancak Ankara, Kavala ve tutuklu siyasetçi Selahattin Demirtaş'ın serbest bırakılmasıyla ilgili olanlar da dahil olmak üzere AİHM'nin bazı emirlerini görmezden geldi.

Avrupa Konseyi'ni oluşturan 47 ülkenin büyükelçilerinden oluşan Komite'nin Çarşamba günü Türkiye hakkında "ihlal prosedürü" kararı alması, resmi kararın da hafta sonuna doğru açıklanması bekleniyor.

Türkiye ihlal prosedürlerini riske atıyor

AİHM kararlarının uygulanmasını denetleyen Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, 30 Kasım-2 Aralık tarihleri ​​arasında Strazburg'da toplanacak.

Avrupa Konseyi sözcüsü Andrew Cutting, Al Jazeera'ya komitenin kararlarının 3 Aralık'ta yayınlanmasının beklendiğini söyledi.

Cutting, Bakanlar Komitesi'nin önce üçte iki çoğunlukla Türkiye'ye ihlal davası açmayı planladıklarına dair resmi bildirimde bulunmaya karar vermesi gerektiğini ve ardından davayı resmi olarak geri göndermek için ek bir üçte iki çoğunluk oyu gerektiğini söyledi.

Azerbaycan'dan sonra ikinci olabilir

Bu noktada Türkiye, Azerbaycan'dan sonra Avrupa Konseyi'nde ihlal davasıyla karşılaşan ikinci ülke olabilir.

Avrupa Parlamentosu'nun önceki duruşmalara katılan Türkiye raportörü Nacho Sánchez Amor, Al Jazeera'ya mahkemenin Kavala'yı cezaevinde tutma kararının Avrupa Birliği ile Türkiye arasındaki ilişkileri düzeltmeye yönelik son çabaları baltaladığını söyledi.

Raportör, "Bugün bu, Türkiye devletinin Avrupa Konseyi tüzüğü kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmesi için son fırsatı oldu ve ihlal prosedüründen kaçınılmasını tercih ettiğim için hayal kırıklığına uğradım" dedi ve ekledi:

"Ancak görünüşe göre şu anda, Avrupa Konseyi'nin AİHM kararına yapılan bu meydan okumayı yeniden gördükten sonra, ihlal prosedürlerini başlatmak için Bakanlar Komitesi'nden bir çözüm gelmesini bekliyoruz."

Uluslararası çağrılar

İnsan Hakları İzleme Örgütü'nden Emma Sinclair-Webb Cuma günü Twitter'da, "Osman Kavala'nın tutukluluğu mahkemenin oybirliğiyle aldığı kararla hukuka aykırı bir şekilde yeniden uzatıldı" diyerek Bakanlar Komitesi'ni Türkiye'ye karşı ihlal davası açmaya çağırdı.

Uluslararası Af Örgütü Avrupa Bölge Direktörü Nils Muiz, "(Türkiye'nin( AİHM'nin bağlayıcı bir kararını uygulamayı reddetmesi, yalnızca Osman Kavala'nın özgürlük hakkının mantıksız bir ihlali değil, aynı zamanda bir bütün olarak Avrupa insan hakları sistemine yönelik bir tehdittir" dedi ve ekledi:

"Buna tepki vermek ve ihlal işlemlerini başlatmak Avrupa Konseyi'ndeki üye devletlerin görevidir."

Yeni kanıt yok

64 yaşındaki Kavala, Türkiye'de şubesini kurduğu Açık Toplum Vakfı da dahil olmak üzere sivil toplum gruplarıyla yaptığı çalışmalarla Türkiye'de tanınıyor.

İlk olarak dört yıldan fazla bir süre önce tutuklandı ve 2019'da İstanbul'daki 2013 Gezi Parkı protestolarının arkasındaki bir komplonun parçası olmakla suçlandı. Şubat 2020'de beraat etti.

Ancak Kavala hiçbir zaman serbest bırakılmadı ve beraatinden saatler sonra savcılar, onun 2016'daki başarısız darbe girişimiyle ilgili ayrı bir komplonun parçası olduğunu iddia ederek yeni suçlamalar getirdiler.

Davası daha sonra 2013 Gezi protestolarıyla ilgili olarak suçlanan, casusluk, "terör" gruplarına üyelik ve hükümeti şiddetle devirmeye çalışmak" gibi bir dizi suçla suçlanan 51 kişinin davasıyla birleştirildi.

Kavala, herhangi bir kanıta dayanmadığını söyleyerek suçlamaları reddetti.

Daha sonraki duruşmalara katılmayı reddetti ve Cuma günü, tutulduğu Silivri Cezaevi'ne bağlı bir video konferans sistemi aracılığıyla mahkemeye katılmadı.

Kavala'nın savunma avukatları yaptığı açıklamada, mahkemenin tutukluluk gerekçesinin savcılık tarafından davada dile getirilemeyecek kadar somut olmayan iddialara dayandığını söyledi.

Kavala, aynı davada gıyabında yargılanan Amerikalı akademisyen Henry Barkey ile 2016 darbe girişiminde komplo kurmakla suçlanıyor ve cep telefonu kayıtlarına dayalı olarak ikisinin yakın olduğunu gösteren iddiaları reddediyor.

Savunma avukatları, verilerin ikisinin hiç telefon görüşmesi yapmadığını göstermediğine dikkat çekti.

Kavala'nın savunma avukatları, mahkemenin Türkiye Mali Suçları Araştırma Kurulu'ndan alıntıladığı bir raporun Gezi Parkı protestocularına para gönderildiğine dair herhangi bir kanıt bulunmadığı sonucuna varmadığını söyledi.

Avukatlar yaptığı açıklamada, "Aynı suçlama ve iddialarla 4 yıldır tutuklu bulunan biri hakkında yeni bir delil sunulmadığını, iddianamede öne sürülen delillerin basit şüphe oluşturacak nitelikte bile olmadığını" söyledi.

NOT: AİHM, 10 Aralık 2019 tarihli kararıyla Osman Kavala'nın Kasım 2017'den bu yana tutuklu kalmasını Türkiye makamlarının "Kavala'yı susturmak için örtülü bir amaç izlediğine" karar vermişti.