Dünya genelinde Coronavirüs salgını nedeniyle birçok ülke sınırlarını kapattı. Aynı zamanda azalan üretim ve tüketime çözüm bulmaya çalıştı. Hala kaynağının hangi ülke olduğu üzerine tartışmalar devam etse de, Çin Halk Cumhuriyeti’nin (ÇHC) Wuhan eyaletinde ilk defa gözlemlenen salgına karşı Türkiye’nin de dahil olduğu ülkeler çeşitli önlemler aldı.
Zaman zaman ‘eksen kayması’ ile gündeme gelen iki ülke ilişkilerinde ticaret alanında ihtiyatlı yaklaşım devam etti. Türkiye 9 ÇHC menşeili üründe damping önlemlerine devam dedi. Çin, önlem alınan ürünlerinden sadece battaniyeyi kurtarabildi.
Ticaret Bakanlığı geride bıraktığımız yılda ithalatta haksız rekabetin önlenmesi için toplam 42 damping ve sübvansiyon soruşturması açtı. Tamamlanan soruşturmaların 13’ü ÇHC ile ilgili iken tamamlanmayan 27 soruşturmanın 9’unda ÇHC ismi geçti. Ayrıca 2019 yılından kalan 3 soruşturmada, 2020’de sürdü. Toplamda 23 soruşturma ile ÇHC, Ticaret Bakanlığı’nın en çok üzerinde durduğu ülke oldu.
Tamamlanan soruşturmalar; bebek beslenme, emzirme ve bakım ürünleri, elyaf ipliği, laminant parke, alüminyum folyo şofben, battaniye, duvar saati, su ısıtıcı, mensucat ürünü ve paslanmaz çelik boru gibi tekstil, plastik, elektrik ve elektronik ürünlere ilişkin oldu. Tamamlanmayan soruşturmalarda ise ön plana çıkan tekstil ürünleri oldu.
Son 5 yılda Çin'e toplam 13 milyar 179 milyon dolarlık ihracat yapan Türkiye, bu ülkeden 112 milyar 902 milyon dolarlık ithalat gerçekleştirdi. İki ülke arasındaki ticaret hacmi 5 yılda 126 milyar 80 milyon doları buldu. İki ülke arasındaki ekonomik ilişki 4 Aralık 2019’da Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu'nun katıldığı törenle İstanbul'dan Çin'e uğurlanan 'ilk ihracat treni', Maltepe istasyonundan Halkalı Garı'na geri getirilmesiyle gündem olmuştu.
Kumaşta yarı yarıya önlem azaltıldı
Soruşturmalarda dikkat çeken ise birden fazla Nihai Gözden Geçirme Soruşturması (NGGS) oldu. Türkiye, Çin’den ithal ettiği ürünlere yönelik 2021 yılında da önlem almaya karar verdi. Damping önlemleri şu şekilde:
Elyaf: İki Çin şirketine kesik elyaf ipliği ithalatına yönelik kilogram başına yüzde 0,49 ve 0,80 dolar oranında önlem alınmasına karar verildi. Söz konusu ürünlere ilişkin ilk önlem 2009 yılından beri devam ediyor.
Çin, tekstil sektöründe kullanılan bu ürünlerle ilgili 2018 yılına dair verilerle 805.707 ton ihracat yapıyor ve pazarın yüzde 35’ine hakim. Dünya ortalaması 3,86 dolar olan ürünü, Çin 3,47 dolara satıyor.
Kumaş: Türkiye’nin yüzde 44 oranında damping önlemi aldığı bir diğer tekstil ürünü de kumaş oldu. 2001 yılından itibaren yüzde 87 oranında uygulanan önlem neredeyse yarı yarıya düşürülmüş oldu. İhracatta yüzde 53,6 pay alan ve birinci sırada yer alan Çin’nin Türkiye’ye ihracatı 2017 yılında 2 ton 968 bin 281 kg (19,5 milyon dolar) oldu.
Bir diğer kumaş ürününde ise Türkiye 2007’den beri yüzde 87 oranında dampingn önlemini yüzde 44,0’a çekti. En son 2017 tarihli verilere göre 26 ton 224 bin 541 kg ithal ürünün, 3 tona yakını Çin’den ithal edildi. kg başına ortalama 7,8 dolardan alınan kumaşlar, Çin’den 6,6 dolara temin edildi.
Laminat Parke: Türkiye’nin ithal ettiği laminat parkelerde 2008 yılından beri önlem kapsamında. Ticaret Bakanlığı bu ürüne yönelikte metrekare başına 1,60 dolar oranında önlem alınması kararı verdi.
ÇHC, söz konusu ürün ihracatında 3. Ülke konumunda ve üretimde dünya birincisi. Dünya genelinde ortalama birim fiyatı 770 dolar/ton olan ürünü Çin, 686 dolara satıyor.
Çakmak: Çin’den ithal edilen çakmak ya da boş çakmak tüplerine yönelik önlemlerin mazisi ise 1999 yılına dayanıyor. Yüzde 39 payla Çin, ihraç birincisi ülke. Çin, bu alanda 542 milyon dolar hacime sahip.
Önlemlere devam kararı alan Bakanlık çakmak başına 0,05 ABD Doları, gaz hazneleri için ise 0,03 dolardan 0,02’ye çekti.
Alüminyum Folyo: Türkiye 2014 yılından bu yana devam ettirdiği yüzde 22 oranındaki damping önlemini bu ürün için tekrar etmeye karar verdi.
Çin, 1.066 bin tonla dünya geneli ihracatta yüzde 46 payla birinci ülke. Söz konusu ürünün dünya genelinde ortalama kg fiyatı 4,8 dolarken, Çin’in ürünü 3,43 dolara ihraç ediyor. Türkiye 2018 yılındaki 28 bin ton ithal ettiği alüminyum folyonun 6 tonunu Çin’den karşıladı.
Şofben: Ticaret Bakanlığı gazla çalışan su ısıtıcılarına yönelik de önlem almaya devam etme kararı verdi. Bakanlık, şofben başına en az yüzde 20,12, en fazla yüzde 59,65 oranında damping önlemini devam ettirdi. Rekabette en çok sevinen yerli üretici oldu. Türkiye’nin önlemleri ile 2016 yılında 945 adet olan ithalat, 2017 ve 2018 yıllarında sadece 1 adet olarak gerçekleşti.
Şofbenlerin diğer ülkelerden ithalatı 2016 yılında 210 adet olarak gerçekleşti, 2017 yılında 288 adete yükseldi. 2018 yılında ise 66 adete geriledi.
Termosifon: Türkiye’nin 2013 yılından başlattığı damping soruşturması dahilinde olan termosifonlar içinde yüzde 49 ile yüzde 22 arasında önlem alınması kararlaştırıldı. Söz konusu ürün 2015 yılında 5.041 adet ithal edilirken, 2017 yılında 27 adete geriledi. Türkiye 2 bin 500 dolar değerinde ithalat gerçekleştirdi.
Duvar Saati: Duvar saati değeri başına yüzde 23 oranında önlem alınmasına karar veren Ticaret Bakanlığı 2015 yılında 347 bin ithal saatin ithalatının 2018 yılında 171 bine gerilediğini gözlemledi. Önlemlere rağmen 208 bin 420 adet olan genel ithalatın içerisinde Çin ürünlerinin yerini koruduğu görüldü.
Çelik Boru: Bakanlığın damping önlemi sürdüreceği bir diğer kalem paslanmaz çelik boru ithalatı oldu. Bakanlık ithal edilen ürünlere yüzde 13,82 ile 20,50 oranında damping önlemi aldı. Türkiye, 2017 yılında ise 34.046 ton çelik boru ithalatı gerçekleştirdi. Bu ithalatın 450 tonu Çin’den yapıldı.
Damping önleminden battaniye kurtuldu
Battaniye: Bakanlığın önlem almaktan vazgeçtiği tek ürün ise battaniye oldu. Bakanlık 2016 yılında yerli üreticilerin başvurusu üzerine başlatılan önlemlerin değerlendirilmesi sonucu Çin’den ithalatın yüksek oranda azaldığı dikkate alınarak önlemlerin kaldırılmasına karar verildi.
RSS